زیان سنگین افزایش ارزش دلار برای اقتصاد ایران

با افزایش ارزش دلار، حدود چهار میلیارد و 200 میلیون دلار از ارزش داراییهای ارزی ایران کاسته شده است مقامات ایرانی از ادامه روند کاهش قیمت نفت خام و افزایش ارزش دلار ابراز نگرانی کرده و در مورد تاثیر منفی این تحولات بر درآمدهای ارزی کشور هشدار داده اند. رامین پاشایی فام معاون اقتصادی بانک مرکزی ایران گفته است که اگر قیمت نفت به کمتر از 60 دلار و 60 سنت دلار در هر بشکه برسد، اقتصاد ایران با مشکلات بزرگی مواجه خواهد شد. به گفته معاون اقتصادی بانک مرکزی، اگر قیمت نفت در حد 60 دلار و 60 سنت باشد در پنج ماه باقی مانده از سال خورشیدی درآمد نفتی ایران حدود چهار میلیارد دلار کاهش خواهد یافت. در پی بروز بحران مالی جهانی، قیمت نفت در بازارهای جهانی، از 147 دلار در هربشکه به مرز 60 دلار رسیده است. به این ترتیب، کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی، درآمدهای نفتی ایران را به کمتر از نصف کاهش می دهد و این نگرانی وجود دارد که قیمت نفت به پائین تر از این رقم نیز برسد. به گفته آقای پاشایی فام، دو سناریو پیش بینی شده است که در سناریو اول، مانده حساب ذخیره ارزی در پایان سال صفر در نظر گرفته شده است و بر این اساس قیمت هر بشکه نفت نباید کمتر از 60 دلار و 20 سنت باشد. در سناریوی دوم پیش بینی شده که مانده حساب ذخیره ارزی در پایان سال به میزان سال گذشته باشد، که در این سناریو قیمت هر بشکه نفت نباید از 85 دلار و 60 سنت کمتر شود. مانده حساب ذخیره ارزی که مازاد درآمدهای نفت در آن نگهداری می شود، در سال گذشته به طور رسمی اعلام نشده است اما گفته می شود که این رقم بیشتر از ده میلیارد دلار نبوده است. به گفته معاون اقتصادی بانک مرکزی اگر قیمت نفت در حد 85 دلار 60 سنت باشد مانده حساب ذخیره ارزی به بیشتر از 23 میلیارد دلار خواهد رسید. بر اساس این پیش بینی اگر قیمت نفت در حد 60 دلار باشد مانده این حساب به صفر می رسد. زیان چهار میلیارد دلاری محمود احمدی نژاد در نشست سران اوپک در عربستان، دلار آمریکا را "تکه کاغذی بی ارزش" دانسته بود به گفته آقای پاشایی فام محاسبات بانک مرکزی نشان می دهد که افزایش ده درصدی ارزش دلار در پنج ماه اول سال جاری حدود چهار میلیارد و 200 میلیون دلار از ارزش داراییهای ارزی ایران کاسته شده است. در حالی که معاون ارزی بانک مرکزی تاکید دارد که افزایش ارزش دلار بیشتر از چهار میلیارد دلار زیان به ایران وارد کرده اما محمد علی خطیبی نماینده ایران در اوپک گفته است، تقویت بیست درصدی ارزش دلار، بخشی از کاهش درآمدهای نفتی را جبران کرده است. آقای خطیبی به خبرگزاری فارس گفته است که "دلار 20 درصد تقویت شده است یعنی اگر قیمت های نفت 55 درصد افت کرده باشد با تقویت بیست درصدی دلار، درآمد نفت در واقع 35 درصد کاهش یافته است." ارزش دلار در بازارهای جهانی رو به افزایش است و نرخ هر دلار در بازار ایران نیز برای اولین بار از مرز هزار تومان فراتر رفته است. ایران سال گذشته اعلام کرد که سهم دلار را در ذخایر ارزی خود به حداقل رسانده و معاملات نفتی خود را به ارزهای دیگری نظیر یورو (پول واحد اروپایی) انجام می دهد. طرح جایگزینی ارزهای دیگر به جای دلار بعد از خودداری ایران از تعلیق غنی سازی اورانیوم و احتمال رویارویی فزاینده با آمریکا بر سر برنامه اتمی در دستور کار قرار گرفت و دولت ایران یک سال پیش اعلام کرد که نفت خود را به طور کامل با ارزهایی غیر از دلار آمریکا می فروشد. مقامات دولتی بارها در سال گذشته با دفاع از تصمیم خود مبنی بر تغییر سبد ارزی از دلار به سایر ارزهای معتبر به خصوص یورو، تاکید داشتند که تصمیم آنها به موقع بوده است زیرا از یک سو قیمت دلار کاهش یافته و از سوی دیگر ارزش یورو پول واحد اروپایی افزایش پیدا کرده است. سازمان اوپک بهای نفت خود را به دلار تعیین می کند اما یک سال پیش محمود احمدی نژاد رئیس جمهوری ایران در نشست سران اوپک در عربستان، دلار آمریکا را "تکه کاغذی بی ارزش" خواند و از اعضای اوپک خواست تا نفت خود را با پول واحد دیگری غیر از دلار بفروشند. برخی معتقد بودند که تصمیم سال گذشته ایران به دلیل افت ارزش دلار در بازارهای جهانی، تاحدودی به نفع این کشور تمام شد اما اکنون با بالا رفتن ارزش دلار، گزارشها حکایت از آن دارد که بالا رفتن ارزش دلار زیان سنگینی را به ایران وارد کرده است.