یازده میلیون ایرانی فرم یارانه را پر نکردند

ازدحام در پایگاه های مرکز آمار برای ارائه فرمهای اقتصادی خانوارها
با پایان مهلت ثبت نام خانوارهای ایرانی در طرح جمع آوری اطلاعات اقتصادی خانوار، مرکز آمار ایران گزارش داده که حدود 60 میلیون نفر برای دریافت یارانه نقدی، پرسشنامه های خود را پر کرده اند.
جمعیت ایران حدود 71 میلیون نفر است به این ترتیب حدود 11میلیون نفر در طرح جمع آوری اطلاعات اقتصادی خانوار برای دریافت یارانه شرکت نکرده اند.

بر اساس گزارش مرکز آمار 16.5 میلیون خانوار در طرح جمع آوری اطلاعات اقتصادی شرکت کرده اند.

آخرین سرشماری جمعیت نشان می دهد که در ایران حدود 17.5 میلیون خانوار زندگی می کنند به این ترتیب حدود یک میلیون خانوار فرم اطلاعات اقتصادی خانوار را پر نکرده اند.

مرکز آمار تاکید کرده که تمدید طرح امکانپذیر نیست اما برای کسانی که نتوانسته اند فرم خود را به پایگاه های جمع آوری مرکز آمار تحویل دهند، مکان هایی در نظر گرفته خواهد شد که در آینده زمان و مکان آن اعلام می شود.

مدت زمان اجرای طرح جمع آوری اطلاعات اقتصادی یک ماه در نظر گرفته شده بود اما در پایان مهلت به دلیل آنکه بسیاری از خانوارها نتوانسته بودند فرم خود را تحویل پایگاه های مرکز آمار بدهند، مرکز آمار به شهروندان تهرانی چهار روز و به شهرستان ها دو روز مهلت داد تا فرم خود را تحویل دهند.

فرم اطلاعات اقتصادی خانوار

این فرمها مقدمه نقدی کردن یارانه هاست که اجرای آن حدود یک ماه پیش در قالب طرح "جمع آوری اطلاعات اقتصادی خانوارها" آغاز شد و در روز پنج شنبه 21 شهریور پایان یافت.

این فرمها در واقع پرسشنامه ای است که سرپرست خانوارده باید اطلاعاتی نظیر درآمد ماهانه، واحد مسکونی ملکی یا اجاره ای، سطح زیر بنای واحد مسکونی، ارزش تقریبی واحد مسکونی، ارزش دیگر املاک و مستغلات و تعداد خودروی شخصی را در اختیار مرکز آمار بگذارد.

فرمها در اختیار خانواده ها قرار گرفت و سرپرست خانواده باید بعد از پر کردن این فرمها، آن را به پایگاه های مرکز آمار که اکثر آنها در مدارس مستقر شده بودند، تحویل می داد.


دولت سالانه حدود ۹۰ هزار میلیارد تومان (معادل یکصد میلیارد دلار) به صورت یارانه پرداخت می کند و اکنون در صدد است با به دست آوردن اطلاعات اقتصادی خانوارها، یارانه ها را به صورت نقدی به حسابشان واریز کند



یارانه های نقدی

ایران سالانه مبالغ هنگفتی بابت کالاها و خدمات یارانه ای هزینه می کند اما این حجم عظیم نتوانسته تاثیر چندانی در وضعیت افراد کم درآمد بگذارد.

از نظر دولت، یارانه ها به درستی بین طبقات مختلف توزیع نمی شود و به همین دلیل نتوانسته به بهبود وضعیت طبقات کم درآمد در درازمدت منجر شود.

برآوردها نشان می دهد که دولت سالانه حدود ۹۰ هزار میلیارد تومان (معادل یکصد میلیارد دلار) به صورت یارانه پرداخت می کند که بخش عمده آن را یارانه مواد سوختی تشکیل می دهد و اکنون دولت در صدد است با به دست آوردن اطلاعات اقتصادی خانوارها، یارانه ها را به صورت نقدی به حسابشان واریز کند.

با اجرای این طرح، یارانه ها حذف شده و کالاها با قیمت تمام شده در اختیار مردم قرار می گیرد.

برخی کارشناسان اقتصادی انتقاداتی به این طرح وارد کرده اند. به عقیده این گروه از اقتصادانان، نقدی کردن یارانه ها بدون تغییر در سایر بخش های اقتصاد زیانبار است و می تواند عواقب جبران ناپذیری به دنبال داشته باشد.

از نظر این گروه، اگر یارانه ها به صورت نقدی پرداخت شود، می تواند سبب نارضایتی مردم از یک سو و افزایش تقاضا از سوی دیگر شود.

انتقاد اصلی به نحوه پرداخت یارانه هاست و دولت معتقد است که اقشار پردرآمد جامعه از یارانه ها استفاده بیشتری می کند در حالی که یارانه ها باید حامی افراد کم درآمد و فقیر جامعه باشد.

با همین نگاه دولت در صدد است تا دهک های بالای جامعه را که درآمد بیشتری دارند از دریافت یارانه محروم کند.

سهم فقرا و ثروتمندان

بین کارشناسان در زمینه نحوه پرداخت نقدی یارانه ها اختلاف نظر وجود دارد و برخی معتقدند که این پول فقط باید به حساب افراد کم درآمد و فقیر واریز شود و بقیه خانوارهای ایرانی باید قیمت های واقعی کالاهای مصرفی را بپردازند.

در مقابل عده ای از کارشناسان بر این باورند که امکان شناسایی دقیق میزان درآمد وجود ندارد و تلاش های دولتی برای به دست آوردن میزان توانایی مالی دولت دقیق نخواهد بود بنابر این دولت باید به تمامی خانوارهای ایرانی سهم یکسان بپردازد.

یکی از انتقاداتی که به شیوه فعلی پرداخت یارانه ها وارد شده این است که افراد پردرآمد و برخوردار، به دلیل مصرف بالاتر، سهم بیشتری از یارانه ها می برند و سهم کمی به افراد کم درآمد و فقیر می رسد.

در چنین شرایطی به باور برخی کارشناسان، اگر از پولی که دولت بابت یارانه پرداخت می کند به تمامی افراد جامعه به میزان یکسان پرداخت شود، گروه های پردرآمد که سهم مصرف آنها از انرژی و کالاهای اساسی بیشتر است ناچارند بقیه نیاز خود را به قیمت های واقعی تامین کنند.

هنوز نحوه پرداخت نقدی یارانه ها مشخص نیست و دولت نیز نتوانسته تاکنون برنامه مشخصی در باره نحوه و میزان دقیق پرداخت یارانه های نقدی ارائه کند.